Aleksander Florkowski

Aleksander Florkowski
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

15 czerwca 1907
Łowczów

Data i miejsce śmierci

22 lutego 2000
Argentyna

Przebieg służby
Lata służby

1927–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

2 Pułk Strzelców Podhalańskich
114 Pułk Piechoty
2 Pułk Grenadierów Wielkopolskich
6 Lwowska Brygada Piechoty
18 Lwowski Batalion Strzelców

Stanowiska

dowódca plutonu
instruktor
dowódca kompanii
dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania francuska 1940
kampania włoska 1944–1945
bitwa o Monte Cassino
bitwa o Ankonę
bitwa o Bolonię

Późniejsza praca

geodeta

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941) Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander Florkowski (ur. 15 czerwca 1907 w Łowczowie, zm. 22 lutego 2000 w Argentynie) – oficer piechoty Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, w 1965 roku mianowany pułkownikiem przez prezydenta RP na uchodźstwie, kawaler Krzyża Srebrnego i Krzyża Złotego Orderu Wojennego Virtuti Militari, geodeta.

Życiorys

Aleksander Florkowski urodził się 15 czerwca 1907 w Łowczowie[1][2][3]. Był synem Józefa (dróżnik) i Katarzyny z domu Leśniak[3]. Miał czterech braci: Juliana, Jana, Stanisława i Władysława oraz siostrę Wiktorię, żonę majora Józefa Roczniaka. Jego ciotką była Emilia Wojtyła, matka papieża Jana Pawła II[1].

W 1927 roku, po ukończeniu szkoły średniej, został słuchaczem Kursu Szkoły Podchorążych w Oficerskiej Szkole Piechoty w Ostrowi–Komorowie. W następnym roku, po ukończeniu kursu, kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Piechoty. 15 sierpnia 1930 roku prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1930 roku i 118. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 2 pułku strzelców podhalańskich w Sanoku na stanowisko dowódcy plutonu[4][5]. 19 października 1932 uratował się z wypadku podczas wycieczki kajakowej na Sanie pod Kuńkowcami; mimo pomocy Florkowskiego utonął wówczas dowódca pułku, płk Janusz Dłużniakiewicz[6][7][8]. 1 stycznia 1933 został awansowany do stopnia porucznika. Od 10 września 1934 pracował w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi–Komorowie na stanowisku instruktora (od 1938 do 1939 był instruktorem strzelania w tamtejszej 2 kompanii I batalionu szkolnego). 19 marca 1939 został awansowany do stopnia kapitana.

26 września 1935 poślubił w Sanoku Annę Janinę (ur. 1914, córka ppłk. Franciszka Stoka), a świadkami na ich ślubie byli kpt. dr Kazimierz Niedzielski i kpt. Aleksander Kolasiński[3]. Mieli jedno dziecko. Florkowscy przyjaźnili się w Sanoku z rodziną Przystaszów, w tym Zbigniewem, Mieczysław i Danutą[9].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej na stanowisku dowódcy kompanii zwiadowczej 114 pułku piechoty. Brał udział w walkach na szlaku bojowym pułku, od Różana do Aleksandrowa na terenie Lubelszczyzny. W tym czasie jego żona (przed 1939 należąca do Rodziny Wojskowej 2 pspodh.) po wybuchu wojny wraz z synem oraz w grupie innych małżonek polskich oficerów z sanockiego pułku trafiła do Kulczyc, następnie do Drohobycza, po czym powróciła do Sanoka[10][11][12]. Po kapitulacji Florkowski, gdy zmierzał w stronę Sanoka, został aresztowany przez Sowietów. Z niewoli udało mu się zbiec w Medyce i udał się do rodziny w Sanoku. Następnie w listopadzie 1939 przedostał się na Węgry, gdzie trafił do obozu internowania w pobliżu jeziora Balaton. Po kilku tygodniach przez Jugosławię przedostał się do Francji, gdzie dotarł na początku roku 1940.

We Francji wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych i został przydzielony do 1 Dywizji Grenadierów. W jej szeregach brał udział w walkach kampanii francuskiej 1940 na stanowisku dowódcy 3 kompanii ckm i broni towarzyszącej III batalionu 2 pułku grenadierów wielkopolskich. Po klęsce Francji był jednym z ukrywających sztandar 2 pułku grenadierów – od 19 lutego do 3 maja 1941 oraz asystował w jego transporcie (podobnie jak inny pochodzący z Sanoka oficer kpt. Edward Łabno). 5 sierpnia 1941 został przeniesiony ze Stacji Zbornej Oficerów Rothesay do 3 batalionu strzelców 1 Brygady Strzelców[13].

Następnie został przeniesiony na Bliski Wschód do 2 Korpusu Polskiego. Został awansowany do stopnia majora, a następnie w 1944 do stopnia podpułkownika piechoty. W kwietniu 1944 w szeregach 2 Korpusu trafił do Włoch i brał udział w kampanii włoskiej. Od marca do połowy czerwca 1944 pełnił funkcję szefa sztabu 6 Lwowskiej Brygady Piechoty. Uczestniczył w bitwie o Monte Cassino, bitwie o Ankonę i bitwie o Bolonię. Od czerwca do 10 sierpnia 1944 był zastępcą dowódcy, a od 10 sierpnia do 1947 dowódcą 18 Lwowskiego batalionu strzelców[14]. Został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Wojennym Orderu Virtuti Militari (Srebrnym i Złotym)[15].

W 1947 roku został zdemobilizowany. 16 maja 1948 roku wraz z żoną przypłynął na statku „Cordoba” do Argentyny[16] i osiadł w stolicy tego kraju, Buenos Aires (zamieszkiwali w mieście Adrogué, prowincji Buenos Aires[17]). Tam zajął się geodezją i prowadził własną firmę. Na emigracji działał w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów, którego był prezesem, oraz w Kole Oddziałowym 18 Lwowskiego batalionu strzelców. Otrzymywał propozycję służby w siłach zbrojnych: brytyjskich, kanadyjskich i argentyńskich (ofertę składał mu Juan Perón), lecz odmawiał.

W 1965 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej August Zaleski mianował go pułkownikiem w korpusie oficerów piechoty[18][19][20]. Odwiedzał Polskę w latach 1974, 1977 i 1994 (początkowo jako obywatel Argentyny).

W 1994 roku, podczas uroczystości 50. rocznicy bitwy pod Monte Cassino, jako najstarszy stopniem uczestnik tej batalii, składał raport najwyższym władzom Odrodzonego Państwa Polskiego i był głównym celebrantem uroczystości.

Aleksander Florkowski zmarł w Argentynie i tam został pochowany. Jego archiwalia trafiły do tamtejszego klasztoru oo. Bernardynów w Martín Coronado[21].

Jego bratankiem jest prof. dr nauk med. Antoni Florkowski. Teściową Aleksandra Florkowskiego była Maria Stok, z domu Prochaska, siostra oficera i malarza Franciszka Prochaski. Pod koniec 1978 Aleksander i Anna Florkowscy, jako jego spadkobiercy, przekazali dzieła artysty na rzecz Muzeum Historycznego w Sanoku[22][23].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b Kowalik 2012 ↓, s. 21.
  2. ↑ Cordoba 1948 ↓, s. Tu jako miejsce urodzenia podano „Wierzanice”.
  3. ↑ a b c Tutaj także wskazano miejsce urodzenia Wierzawice. Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 729.
  4. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 13 z 15 sierpnia 1930 roku, s. 272.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 616.
  6. ↑ Tragiczny wypadek na Sanie. „Sport Wodny”, s. 270, Nr 14 z 1932. 
  7. ↑ Tragiczny zgon dowódcy 2 p. Strzelców Podhal.. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 242 z 19 października 1932. 
  8. ↑ Eligiusz Tomkowiak: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. T. II (1914-1921) Cz. 2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej, 1993, s. 45. ISBN 83-900510-0-1.
  9. ↑ Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 39. ISBN 83-913281-0-4.
  10. ↑ Alojzy Bełza, Edward Zając. 100 lat temu urodził się Alojzy Bełza – ps. „Alfred Burzyński”, „Alik” (IV). Nie było czasu na żale i rozważania. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, Nr 21 (225) z 20 października 2000. 
  11. ↑ Alojzy Bełza, Edward Zając. 100 lat temu urodził się Alojzy Bełza – ps. „Alfred Burzyński”, „Alik” (IV). Na wzgórzach wyrosła tyraliera piechoty niemieckiej. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, Nr 22 (226) z 3 listopada 2000. 
  12. ↑ Alojzy Bełza, Edward Zając. 100 lat temu urodził się Alojzy Bełza – ps. „Alfred Burzyński”, „Alik” (IV). Są duże aresztowania. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, Nr 23 (227) z 17 listopada 2000. 
  13. ↑ Rozkaz dzienny ↓, Nr 179 z 5 sierpnia 1941.
  14. ↑ TadeuszT. Panecki TadeuszT., 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza załącznik str. 239, 1994 .
  15. ↑ Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2019-02-13].
  16. ↑ Cordoba 1948 ↓.
  17. ↑ ZofiaZ. Bandurka ZofiaZ., Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna, [w:] Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958, Warszawa 1960, s. 124 .
  18. ↑ Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 2, Nr 4 z 30 czerwca 1969. 
  19. ↑ Dembiński 1969 ↓, s. 2.
  20. ↑ Kowalik 2012 ↓, s. 23 autor podał, że „w 1957 polski rząd londyński mianował go generałem, ale nie przyjął tej nominacji”.
  21. ↑ Polska Misja Katolicka w Argentynie, Polski Ośrodek Katolicki OO. Bernardynów w Martin Coronado (Argentyna, Martin Coronado Pcia. Buenos Aires). archiwa.org. [dostęp 2014-05-29].
  22. ↑ Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974–1994, [w:] Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 953.
  23. ↑ Cenny dar dla Muzeum Historycznego. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 34 (127) z 1-10 grudnia 1978. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  24. ↑ ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 369 .
  25. ↑ ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 408 .
  26. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 8, Nr 2 z 20 kwietnia 1966.  „za zasługi położone dla wychodźstwa polskiego w Argentynie”.
  27. ↑ Kwatera Główna 6 Lwowskiej Brygady Piechoty - krzyz.montecassino.eu [online], krzyz.montecassino.eu [dostęp 2022-01-28] .

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Komenda Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Rozkazy dzienne 1940–1941, sygn. R.8. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. [dostęp 2023-06-30].
  • Stefan Dembiński: Lista Oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. [w:] Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2016-11-29].
  • Lubelszczyzna – 1939 r. Aleksander Florkowski. stankiewicze.com. [dostęp 2014-05-29].
  • Krzysztof Filipow. Sztandar 18. Lwowskiego Batalionu Strzelców. „Białostockie Teki Historyczne”, Nr 9/2011. Uniwersytet w Białymstoku. ISSN 1425-1930. 
  • Aleksander Kowalik. Pułkownik Aleksander Florkowski z Łowczowa – patriota i bohater. „Tuchowskie wieści”. 4 (127), s. 21-24, Lipiec-sierpień 2012. Towarzystwo Miłośników Tuchowa. ISSN 1234-6640. 
  • Edward Zając: Związki rodzinne błogosławionego Jana Pawła II z Sanokiem. fara.sanok.pl, 24 września 2011. [dostęp 2014-05-29].
  • Immigration to Argentina. hebrewsurnames.com. [dostęp 2014-05-29]. (ang.).
  • VIAF: 3178158792905839040001
  • PLWABN: 9811344484005606