Kleinbahn Casekow–Penkun–Oder

Linia kolejowa

Casekow Ldb. – Pomorzany Wąskotorowe
Dane podstawowe
Długość	42,1 km
Rozstaw szyn	750 mm
Sieć trakcyjna	brak
Historia
Rok otwarcia	1899
Rok likwidacji	1945
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   ↑ Angermünde 0,0 Casekow Ldb. ← Szczecin 2,3 Zimmermannshof 4,1 Wartin Siedlung 5,9 Wartin 9,4 Neuhof (Kr. Greifenhagen) 11,3 Sommersdorf 14,3 Penkun 15,7 Friedefeld Wollin 17,8 Battinsthal 20,1 Krackow 23,3 Hohenholz 25,1 Hohenholz Försterei 26,3 Kyritz 28,8 Ladenthin Granica Niemcy–Polska 30,7 Barnisław 31,4 Warnik 32,6 Karwowo 34,2 Będargowo Wąskotorowe ← Angermünde 36,5 Warzymice Wąskotorowe → Pasewalk 38,3 Gumieńce Wąskotorowe 13 → Szczecin 40,4 Wstowo Wąskotorowe 42,1 Pomorzany Wąskotorowe 42,4 Pomorzany Port
Multimedia w Wikimedia Commons

Linia kolejowa Casekow Ldb. – Pomorzany Wąskotorowe (niem. Kleinbahn Casekow–Penkun–Oder (CPO)) – rozebrana wąskotorowa linia kolejowa (750 mm), łącząca stację Casekow Ldb. ze stacją Pomorzany Wąskotorowe.

Historia

Od 8 kwietnia 1899 r. linia rozpoczynała swój bieg na dworcu w Casekow, skąd przebiegała w kierunku północnym poprzez tereny położone między rzeką Odrą i Randow, docierając do miasta Penkun. Stąd tory biegły dalej i po łącznie 38 kilometrach docierały do dworca kolejowego Scheune (obecnie Gumieńce), przy której zlokalizowane były główne warsztaty linii. W sąsiadującym dworcu obsługującym linie normalnotorowe możliwa była przesiadka na pociągi jadące z Berlina i Pasewalku, które następnie docierały do Stettin Hauptbahnhof (dziś Szczecin Główny). 25 października 1899 r. otwarto przedłużenie linii o długości 4 km w postaci torowiska posiadającego trzy szyny; umożliwiało ono przejazd pociągów o rozstawie wózków 750 mm oraz 1435 mm; po rozbudowie linia kończyła swój bieg na stacji w Pommerensdorf (dziś Pomorzany). Nowo dobudowany odcinek wykorzystywany był głównie w celu dowożenia ładunków do portu. Planowano wydłużenie torowiska linii w kierunku centrum Szczecina, lecz nie doszło do realizacji projektu.

W 1935 r. przewieziono 93 080 pasażerów oraz 125 158 ton towarów.

Początkowo właścicielem linii była spółka akcyjna, w której udziałowcami było państwo pruskie, prowincja Pomorze, powiat Randow oraz inne osoby. 1 stycznia 1940 r. spółkę wcielono do przedsiębiorstwa Pommersche Landesbahnen.

Pierwszą firmą świadczącą przewozy kolejowe na linii było przedsiębiorstwo Firma Lenz & Co. GmbH, od 1910 r. obsługę przejęła firma Provinzialverband Pommern, w 1920 r. operatorem stała się firma Vereinigung mittelpommerscher Kleinbahnen. W 1937 przewoźnik ponownie uległ zmianie, linia zaczęła być obsługiwana przez Landesbahndirektion Pommern in Stettin.

Po zakończeniu II wojny światowej linia Casekow Ldb. – Pomorzany Wąskotorowe przecięta została nową granicą państwową między Niemcami i Polską. Torowiska znajdujące się na terenie Niemiec zostały rozebrane w ramach reparacji wojennych na rzecz ZSRR. W Szczecinie zachował się normalnotorowy odcinek od stacji Scheune do stacji Pommerensdorf, który wykorzystywany był do przewozu towarów (trzecia szyna, przeznaczona dla kolei wąskotorowej, została rozebrana).

Źródła

• Kleinbahn Casekow–Penkun–Oder w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl

Bibliografia

• Klaus Kieper, Reiner Preuß: DDR-Schmalspurbahnarchiv. Transpress, 1982. ISBN 978-3-613-71405-2. Brak numerów stron w książce
• Manfred Weisbrod, Hans Wiegard: Deutsches Lok-Archiv: Dampflokomotiven 6 (Regelspurige Privatbahnlokomotiven bei der DR). Transpress, 1998. ISBN 3-344-71044-3. Brak numerów stron w książce