Mariany Północne
| |||||
Hymn: (Na środku morza) | |||||
Język urzędowy | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | Capitol Hill | ||||
Status terytorium | terytorium stowarzyszone | ||||
Zależne od | Stanów Zjednoczonych | ||||
Głowa terytorium | prezydent Joe Biden | ||||
Szef rządu | gubernator Arnold Palacios | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
| ||||
Liczba ludności (2017) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
Waluta | dolar amerykański (USD) | ||||
Rok utworzenia | wydzielone z Powierniczych Wysp Pacyfiku | ||||
Strefa czasowa | UTC +10 | ||||
Kod ISO 3166 | MP/MNP/580 | ||||
Domena internetowa | |||||
Kod telefoniczny | +1 670 | ||||
| |||||
| |||||
|
Mariany Północne (Wspólnota Marianów Północnych; ang. Northern Mariana Islands, Commonwealth of the Northern Mariana Islands; czam. Notte Mariånas, Sankattan Siha Na Islas Mariånas) – terytorium zorganizowane nieinkorporowane Stanów Zjednoczonych o statusie wspólnoty (US Commonwealth), położone w północno-zachodniej Oceanii.
Geografia
- Osobny artykuł: Geografia Marianów Północnych.
Terytorium zajmuje północną część archipelagu Marianów, położonego w Mikronezji, w północno-zachodniej części Oceanu Spokojnego. W jego skład wchodzi 14 wysp, a powierzchnia wynosi 477 km². Zamieszkuje je ok. 80 400 osób (2005), głównie Mikronezyjczyków (lud Czamorro). Stolicą Marianów Północnych jest Capitol Hill.
Ustrój polityczny
Mariany Północne są terytorium zależnym mającym status terytorium nieinkorporowanego zorganizowanego o statusie „wspólnoty” (ang. commonwealth) – zależnego od Stanów Zjednoczonych o dużej autonomii wewnętrznej, co odpowiada statusowi terytorium stowarzyszonego ze Stanami Zjednoczonymi.
Rządy sprawuje gubernator wybierany w wyborach powszechnych. Ze względu na ich status, Marianami Północnymi administruje Office of Insular Affairs amerykańskiego Departamentu Zasobów Wewnętrznych.
Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu składającego się z 18-osobowej izby niższej (Izba Reprezentantów) i 9-osobowej izby wyższej (Senat).
Podział administracyjny
- Osobny artykuł: Podział administracyjny Marianów Północnych.
Mariany Północne dzielą się na 4 okręgi:
- Northern Islands
- Rota
- Saipan
- Tinian
Historia
Wyspy zostały odkryte w 1521 przez Magellana i do 1898 stanowiły własność hiszpańską. Wtedy to północna część Marianów została zakupiona przez Niemcy, ale po I wojnie światowej, jako terytorium mandatowe Ligi Narodów, przeszła pod administrację japońską. W latach 1947–1990, jako terytorium powiernicze, wchodziły w skład Powierniczych Wysp Pacyfiku. Jednocześnie w 1978, mając autonomię wewnętrzną, uzyskały status państwa stowarzyszonego ze Stanami Zjednoczonymi.
Wyspy Marianów Północnych
W skład terytorium wchodzą następujące wyspy (wymienione z północy na południe):
Nr | Wyspa | Powierzchnia (km²) | Ludność w 2000 | Wysokość (m) | Najwyższy punkt | Położenie |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Farallon de Pajaros (Urracas) | 2,55 | 0 | 319 | 20°33′N 144°54′E/20,550000 144,900000 | |
2 | Maug Islands | 2,13 | 0 | 227 | 20°02′N 145°19′E/20,033333 145,316667 | |
3 | Asuncion Island | 7,31 | 0 | 891 | 19°43′N 145°41′E/19,716667 145,683333 | |
4 | Agrihan | 43,51 | opuszczona w 1990 | 965 | Mount Agrihan | 18°46′N 145°40′E/18,766667 145,666667 |
5 | Pagan | 47,23 | opuszczona w 1981 | 579 | Mount Pagan | 18°08′36″N 145°47′39″E/18,143333 145,794167 |
6 | Alamagan | 11,12 | opuszczona w 2009 | 744 | Banadera | 17°35′N 145°50′E/17,583333 145,833333 |
7 | Guguan | 3,87 | 0 | 301 | 17°20′N 145°51′E/17,333333 145,850000 | |
8 | Sarigan | 4,97 | 0 | 549 | 16°43′N 145°47′E/16,716667 145,783333 | |
9 | Anatahan | 31,21 | opuszczona w 1990 | 787 | 16°22′N 145°40′E/16,366667 145,666667 | |
10 | Farallon de Medinilla | 0,85 | 0 | 81 | 16°01′N 146°04′E/16,016667 146,066667 | |
11 | Saipan | 115,39 | 62 392 | 474 | Mount Tagpochau | 15°11′06″N 145°44′28″E/15,185000 145,741111 |
12 | Tinian | 101,01 | 3540 | 170 | Kastiyu (Lasso Hill) | 14°57′12″N 145°38′54″E/14,953333 145,648333 |
13 | Aguijan (Agiguan) | 7,09 | 0 | 157 | 14°42′N 145°18′E/14,700000 145,300000 | |
14 | Rota | 85,38 | 3283 | 491 | Mt. Manira | 14°08′37″N 145°11′08″E/14,143611 145,185556 |
Mariany Północne | 463,63 | 69 221 | 965 | Mount Agrihan | 14°08′ do 20°33′N, 144°54° do 146°04′E |
Stosunki wyznaniowe
Struktura religijna kraju w 2010 roku według Centrum Badawczego Pew[2][3]:
- Katolicyzm: 64,1% (zobacz: metropolia Hagåtña)
- Protestantyzm: 16% (gł. baptyści, kongregacjonaliści, kalwini i zielonoświątkowcy)
- Buddyzm: 10,6%
- Religie plemienne: 5,3%
- Inni chrześcijanie: 1,2% (w tym Świadkowie Jehowy)
- Zobacz więcej w artykule Świadkowie Jehowy w Stanach Zjednoczonych, w sekcji Świadkowie Jehowy na Marianach Północnych.
- Brak religii: 1,0%
- Islam: 0,7%
- Inne religie: 1,1%.
Przypisy
- ↑ The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], cia.gov [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-07] (ang.).
- ↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].
- ↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-08-01].
- p
- d
- e
Stany |
|
---|---|
Dystrykt federalny | |
Terytoria zależne |
|
- Wikiprojekt:Stany Zjednoczone
- p
- d
- e
Państwa | |
---|---|
Terytoria zależne |
|
Integralne części państw położonych poza Australią i Oceanią |
|
- PWN: 4197277
- Britannica: place/Northern-Mariana-Islands
- БРЭ: 3590151
- NE.se: nordmarianerna
- SNL: Nord-Marianene
- VLE: marianos-siaurines-salos
- DSDE: Nordmarianerne