Maulaj Abd al-Hafiz

Maulaj Abd al-Hafiz

Sułtan Maroka
Okres	od 1908 do 1913
Poprzednik	Abd al-Aziz IV
Następca	Jusuf ibn Hassan
Dane biograficzne
Dynastia	Alawitów
Data urodzenia	1875 (?) Fez
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1937 Enghien-les-Bains

Ojciec	Hassan I
Rodzeństwo	Abd al-Aziz IV, Jusuf ibn Hassan

Maulaj Abd al-Hafiz (arab. عبد الحفيظ بن الحسن = ʿAbd al-Ḥafīẓ ibn al-Ḥasan, fr. Moulay Abd al-Hafid, ur. 1875^[1]^[2] w Fezie^[1], zm. 4 kwietnia 1937 w Enghien-les-Bains) – sułtan Maroka w latach 1908-1913, z dynastii Alawitów, syn sułtana Hassana I.

Życiorys

Maulaj Abd al-Hafiz objął tron w 1908 roku w wyniku powstania przeciw władzy swojego brata Abd al-Aziza IV. Dążył do odnowienia prestiżu monarchii i zachowania niepodległości Maroka.

Po objęciu władzy musiał jednak potwierdzić przywileje europejskich potęg kolonialnych, żeby zapewnić sobie ich uznanie jako władca Maroka. Nie zdołał także utrzymać pokoju w kraju - w 1911 roku doszło do wielkiej rewolty plemion, a wrogim jego władzy rebeliantom udało się dotrzeć aż do ówczesnej marokańskiej stolicy – Fezu. Maulaj Abd al-Hafiz zdołał ocalić władzę tylko dzięki interwencji wojsk francuskich.

To otwarte zaangażowanie Francji doprowadziło jeszcze w tym samym roku do drugiego konfliktu marokańskiego. Po rokowaniach Niemcy uznały ostatecznie Maroko za obszar wpływów francuskich. Francja mogła dzięki temu 30 marca 1912 roku na mocy Traktatu z Fezu ogłosić Maroko swoim protektoratem. Północna część kraju została przy tym oddana Hiszpanii, a miasto Tangier otrzymało status eksterytorialny. Rok później sułtan Abd al-Hafiz został przez władze francuskiego protektoratu zmuszony do abdykacji i emigracji. Tron objął wówczas jego brat Maulaj Jusuf.

Przypisy

↑ ^a ^b Encyclopedia Britannica, Inc., t. I, ISBN 978-1-59339-837-8, str. 14
↑ Dokładna data urodzenia jest niepewna. Niektóre źródła podają rok 1875 lub 1880 bez podania dokładnego dnia ani miesiąca.

Władcy Maroka

Idrysydzi

Idris I (788–791)
Idris II (791–826)
Muhammad ibn Idris (828–836)
Ali ibn Idris (836–848)
Jahja I (848–864)
Jahja II (864–874)
Ali ibn Umar (874–883)
Jahja III (883–904)
Jahja IV (904–925)
Hassan I al-Hadżam (925–927)
Al-Kasim Kannun (937–948)
Abu al-Aisz Ahmad (948–954)
Hassan II (954–974)

Fatymidzi

Abd Allah al-Mahdi bi-Allah (909–934)
Muhammad al-Kaim bi-Amr Allah (934–946)
Isma'il al-Mansur bi-Allah (946–953)
Ma'add al-Mu'izz li-Din Allah (953–975)
Nizar al-Aziz bi-Allah (975–996)
Husajn al-Hakim bi-Amr Allah (996–1021)
Ali az-Zahir (1021–1036)
Ma'add al-Mustansir bi-Allah (1036–1094)

Almorawidzi

Jahja ibn Umar (?–1056)
Abu Bakr ibn Umar (1056–1070)
Jusuf ibn Taszfin (1070–1106)
Ali ibn Jusuf (1106–1143)
Taszfin ibn Ali (1143–1145)
Ibrahim ibn Taszfin (1145)
Ishak ibn Ali (1145–1147)

Almohadzi

Abd al-Mumin ibn Ali (1145–1163)
Abu Jakub Jusuf I (1163–1184)
Abu Jusuf Jakub al-Mansur (1184–1199)
Muhammad an-Nasir (1199–1213)
Abu Jakub Jusuf II (1213–1224)
Abd al-Wahid I (1224)
Abdullah al-Adil (1224–1227)
Jahja al-Mutasim (1227–1229)
Idris I (1227–1232)
Abd al-Wahid II (1232–1242)
Ali as-Said (1242–1248)
Umar al-Murtada (1248–1266)
Idris II (1266–1269)

Marynidzi

Abdulhak I (1195–1217)
Usman I (1217–1240)
Muhammad I (1240–1244)
Abu Jahja Abu Bakr (1244–1248)

Sułtani

Abu Jahja Abu Bakr (1248–1258)
Umar ibn Jahja (1258–1259)
Abu Jusuf Jakub (1259–1286)
Abu Jakub Jusuf (1286–1307)
Abu Sabit (1307–1308)
Abu ar-Rabi (1308–1310)
Abu Said Usman II (1310–1331)
Abu al-Hassan Ali I (1331–1351)
Abu Inan Faris (1350–1358)
Muhammad II as-Said (1358–1359)
Abu Salim Ali II (1359–1361)
Abu Umar Taszfin (1361)
Abu Zajjan Muhammad III (1361–1366)
Abu al-Faris Abd al-Aziz I (1366–1372)
Abu al-Abbas Ahmad (1372–1384)
Abu Zajjan Muhammad IV (1384–1386)
Muhammad V (1386–1387)
Abu al-Abbas Ahmad (1387–1393)
Abd al-Aziz II (1393–1396)
Abu Amir Abdullah (1396–1398)
Abu Said Usman III (1398–1421)
Abdulhak II (1421–1465)
okres anarchii (1465–1472)

Wattasydzi

Abu Zakarija Jahja (1420–1448)
Ali ibn Jusuf (1448–1458)
Jahja ibn Abu Zakarija Jahja (1458–1459)

Sułtani

Muhammad asz-Szajch al-Mahdi (1472–1505)
Muhammad al-Burtukali (1505–1524)
Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad (1524–1545)
Muhammad al-Kasri (1545–1547)
Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad (1547–1549)

Sadyci

Abu Abdullah Muhammad I al-Kaim (1509–1517)
Ahmad al-Aradż (1517–1544)
Muhammad asz-Szajch (1517–1557)

Sułtani

Pierwszy okres	Muhammad asz-Szajch (1549–1554) Abu Hassun ibn Muhammad (1554) Muhammad asz-Szajch (1554–1557) Abdullah al-Ghalib (1557–1574) Abu Abdullah Muhammad II (1574–1576) Abu Marwan Abd al-Malik I (1576–1578) Ahmad al-Mansur (1578–1603) Abu Faris Abdullah (1603–1608)
Linia z Fezu	Muhammad asz-Szajch al-Mamun (1604–1613) Abd Allah II (1613–1623) Abd al-Malik (1623–1627)
Linia z Marrakeszu	Zidan Abu Maali (1603–1627) Abu Marwan Abd al-Malik II (1627–1631) Al-Walid ibn Zidan (1631–1636) Muhammad asz-Szajch as-Saghir (1636–1655) Ahmad al-Abbas (1655–1659)

Alawici

Sułtani Maroka

Maulaj Ali asz-Szarif (1631–1636)
Muhammad ibn Ali asz-Szarif (1636–1664)
Maulaj Raszid (1664–1666)
Maulaj Raszid (1666–1672)
Muhammad I as-Saghir, Al-Harrani, Abu al-Abbas Ahmad I, Maulaj Ismail (1672–1684)
Maulaj Ismail (1684–1727)
Abu al-Abbas Ahmad II (1727–1728)
Abd al-Malik (1728)
Abu al-Abbas Ahmad II (1728–1729)
Abdullah ibn Ismail (1729–1735)
Ali ibn Ismail (1735–1736)
Abdullah ibn Ismail (1736)
Muhammad II ibn Ismail (1736–1738)
Al-Mustadi ibn Ismail (1738–1740)
Abdullah ibn Ismail (1740–1745)
Zajn al-Abidin (1745)
Abdullah ibn Ismail (1745–1757)
Muhammad III (1757–1790)
Jazid ibn Muhammad, Hiszam ibn Muhammad (1790–1792)
Maulaj Sulajman (1792–1822)
Maulaj Abd ar-Rahman (1822–1859)
Muhammad IV (1859–1873)
Hassan I (1873–1894)
Abd al-Aziz IV (1894–1908)
Maulaj Abd al-Hafiz (1908–1913)
Jusuf ibn Hassan (1913–1927)
Muhammad V (1927–1953)
Muhammad ibn Arafa (1953–1955)
Muhammad V (1955–1957)

Królowie Maroka

Muhammad V (1957–1961)
Hassan II (1961–1999)
Muhammad VI (od 1999)

Sułtani Maroka

Dynastia Marynidów

Abu Jahja Abu Bakr (1248–1258)
Umar ibn Jahja (1258–1259)
Abu Jusuf Jakub (1259–1286)
Abu Jakub Jusuf (1286–1307)
Abu Sabit (1307–1308)
Abu ar-Rabija (1308–1310)
Abu Said Usman II (1310–1331)
Abu al-Hassan Ali I (1331–1351)
Abu Inan Faris (1350–1358)
Muhammad II as-Said (1358–1359)
Abu Salim Ali II (1359–1361)
Abu Umar Taszfin (1361)
Abu Zajjan Muhammad III (1361–1366)
Abu al-Faris Abd al-Aziz I (1366–1372)
Abu al-Abbas Ahmad (1372–1384)
Abu Zajjan Muhammad IV (1384–1386)
Muhammad V (1386–1387)
Abu al-Abbas Ahmad (1387–1393)
Abd al-Aziz II (1393–1396)
Abu Amir Abdullah (1396–1398)
Abu Said Usman III (1398–1421)
Abdulhak II (1421–1465)

Dynastia Wattasydów

Muhammad asz-Szajch al-Mahdi (1472–1505)
Muhammad al-Burtukali (1505–1524)
Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad (1524–1545)
Muhammad al-Kasri (1545–1547)
Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad (1547–1549)

Dynastia Saadytów

Muhammad asz-Szajch (1549–1554) Abu Hassun ibn Muhammad z poprzedniej dynastii Wattasydów (1554) Muhammad asz-Szajch (1554–1557) Abdullah al-Ghalib (1557–1574) Abu Abdullah Muhammad II (1574–1576) Abu Marwan Abd al-Malik I (1576–1578) Ahmad I al-Mansur (1578–1603) Abu Faris Abdullah (1603–1608)
Linia z Fezu	Muhammad asz-Szajch al-Mamun (1608–1613) Abdullah II (1613–1623) Abd al-Malik (1623–1627)
Linia z Marrakeszu	Zidan Abu Maali (1608–1627) Abu Marwan Abd al-Malik II (1627–1631) Al-Walid ibn Zidan (1631–1636) Muhammad asz-Szajch as-Saghir (1636–1655) Ahmad al-Abbas (1655–1659)