Utrecht
Ten artykuł dotyczy miasta w Holandii. Zobacz też: inne znaczenia słowa Utrecht. |
Katedra Świętego Marcina w Utrechcie | |||||
| |||||
Państwo | Holandia | ||||
---|---|---|---|---|---|
Prowincja | Utrecht | ||||
Burmistrz | Sharon Dijksma (od 16 grudnia 2020)[1] | ||||
Powierzchnia | 99,32 km² | ||||
Populacja (2012) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy | 030 | ||||
Kod pocztowy | 3500-3599 | ||||
Położenie na mapie Utrechtu | |||||
Położenie na mapie Holandii | |||||
52°05′N 5°06′E/52,083333 5,100000 | |||||
| |||||
| |||||
Strona internetowa |
Utrecht – miasto w środkowej Holandii nad kanałem Amsterdam-Ren, ośrodek administracyjny prowincji Utrecht.
Dane ogólne
Ośrodek hutnictwa żelaza i aluminium, przemysł metalowy i maszynowy. Utrecht jest znanym ośrodkiem naukowym i turystycznym. Wielki węzeł drogowy, przez który przechodzą drogi A2, A12, A27 i A28.
Miasto dzieli się na 10 części (niderl. Wijk):
|
Historia
Początki miasta sięgają I wieku n.e., kiedy Rzymianie wybudowali tam (ok. roku 47) warownię (castellum). Była ona położona nad Renem, którego koryto przebiegało bardziej na północ niż dziś i stanowiło północną granicę imperium rzymskiego.
W średniowieczu Utrecht był siedzibą i własnością biskupią. Pierwszym biskupem Utrechtu był Wilibrord, który uczynił z miasta ośrodek swej misji wśród Fryzów. Urodził się tutaj także święty Ludger. Prawa miejskie Utrecht posiada od 1122 roku.
2 marca 1459 w Utrechcie urodził się Adriaan Florenszoon Boeyens, późniejszy papież Hadrian VI – ostatni papież spoza Włoch do czasu wyboru Jana Pawła II.
Od 1559 roku arcybiskupstwo, w XII-XIV w. główne miasto Niderlandów.
W XVI wieku Utrecht przyłączył się do powstania przeciw hiszpańskim Habsburgom. W roku 1579 w mieście zawarto unię utrechcką, jednoczącą opozycję. W 1889 biskupi starokatoliccy ogłosili „Deklarację Utrechcką” i powstała Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich.
- Osobny artykuł: Pokój utrechcki.
Zabytki
Znajduje się tu dużo romańskich i gotyckich kościołów oraz polski cmentarz wojenny.
Najsłynniejszym zabytkiem jest katedra z XIII w. (Domkerk), nawiązująca stylem do gotyku francuskiego. Jej budowa rozpoczęła się w 1254 r. i trwała do XVI w.
W 1572 roku w wyniku nadchodzącej fali reformacji dokonano wielu wandalizmów, duża liczba wewnętrznych i zewnętrznych ornamentów została wtedy zniszczona. Z ogromnej katedry zachowała się tylko część wschodnia, w pobliżu wieży (Domtoren). W 1674 roku w czasie burzy zawaliła się nieukończona nawa, dlatego dziś wieża stoi kilkadziesiąt metrów od reszty katedry. Wieża ma 112 m i jest to najwyższa kościelna dzwonnica w Holandii.
Utrecht jest też ośrodkiem starokatolicyzmu. W mieście znajduje się starokatolicka archikatedra pw. Świętej Gertrudy.
Ważnym dziełem architektury nowoczesnej jest Rietveld Schröderhuis (1924) – jedno ze sztandarowych dzieł grupy De Stijl – w 2000 wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[2].
Nauka i edukacja
Najstarszą uczelnią w Utrechcie jest Uniwersytet w Utrechcie, założony w 1636 roku. Oprócz niego w Utrechcie znajduje się Akademia Sztuk Pięknych (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) oraz założona w 1988 roku Hogeschool Utrecht.
Znajduje się tu jedna z siedzib instytutu Deltares[3].
Polski cmentarz
- Osobny artykuł: Cmentarz w Utrechcie.
W Utrechcie znajduje się holenderski cmentarz Begraafplaats St Barbara, na którym pochowani są polscy żołnierze, którzy wzięli udział w wyzwoleniu Holandii spod niemieckiej okupacji. Grobami opiekuje się holenderski Caritas.
Sport
- Eredivisie – FC Utrecht (holenderska drużyna piłkarska)
- Mistrzostwa Europy Juniorów w Lekkoatletyce 1981
- Z Utrechtu pochodzi piłkarz Marco Van Basten
Galeria
- Nocne zdjęcie miasta z powietrza
- Dom rodzinny Adriaana Florenszoon Boeyensa (papieża Hadriana VI)
- Domtoren – dzwonnica katedry w Utrechcie
- Uniwersytet w Utrechcie
- Jeden z kanałów w Utrechcie
- Groby polskich żołnierzy na cmentarzu Begraafplaats St Barbara
Miasta partnerskie
Przypisy
Linki zewnętrzne
- World Gazetteer
- p
- d
- e
- PWN: 3991958
- Britannica: place/Utrecht-Netherlands
- БРЭ: 4703549
- SNL: Utrecht_-_by
- Catalana: 0068742
- DSDE: Utrecht